Schuiven in plaats van uitbreiden

Minder ritten, andere routes, vaker overstappen.

24-3-2023
Het ov-netwerk moet stevig op de schop, stelt het GVB. Als de balans ergens zoek is, moet dat worden opgelost door elders in de stad trams of bussen weg te halen. Van de ongeveer 15.500 reizigers per dag krijgt naar schatting 70 procent een andere reis.

MARC KRUYSWIJK

De lijnenkaart van het GVB is een bord spaghetti waarin alle Amsterdamse metro-, tram- of buslijnen zijn teruggebracht tot felgekleurde, kronkelende strepen op een plattegrond van de stad. Zoom uit en de kaart vormt een coherent geheel: alle buurten en wijken zijn voorzien van verbindingen en haltes, iedereen heeft op redelijke afstand de mogelijkheid om gebruik te maken van het openbaar vervoer (ov).

Maar wie juist inzoomt, ziet dat een aantal mensen nog best ver van de haltes afwoont. Verder is te zien dat de lijnen soms ook over een onlogisch lange afstand langs elkaar lopen: er is ondanks eerdere aanpassingen nog relatief veel overlap. Ook valt op dat wie van a naar b wil aan één lijn in de praktijk vaak niet voldoende heeft: er moet worden overgestapt, voor sommige reizen zelfs twee keer.

Uit het Vervoerplan voor de komende twee jaar blijkt dat het GVB de lijnenkaart stevig wil aanpassen. Op welke lijnen in het tweede deel van dit jaar al de frequentie omlaag gaat, is nog niet duidelijk: het GVB stelt continu te gaan monitoren of vraag en aanbod naar ov met elkaar in evenwicht zijn. Als de balans ergens zoek is, moet dat worden opgelost door elders in de stad trams of bussen weg te halen. ‘Indien het ergens te druk is, zal geschoven worden met aanbod in plaats van uitgebreid.’

Diemen

Volgend jaar gaat de reiziger het echt voor zijn kiezen krijgen, volgens het plan. Lijn 19 verdwijnt: voor Diemen, dat enkele jaren geleden zijn directe verbinding met de binnenstad al verloor, geldt dat lijn 7 volgend jaar dan moet gaan doorrijden naar Diemen Sniep. Het westelijke deel van de route van de 19 naar Nieuw-West wordt overgenomen door de 12, die dus ook een andere route moet gaan rijden.

Lijn 1 rijdt nu nog naar het Muiderpoortstation, maar tussen Weesperplein en het station kun je in de tram een kanon afschieten. De 1 kan in 2024 beter doorrijden naar het Azartplein, aldus het GVB. Lijn 7, die nu nog een eindhalte heeft op het Java-eiland, rijdt in de nieuwe opzet straks dus door naar Diemen, in plaats van de 19. Tussen het Flevopark en station Zuid zorgt lijn 6 voor een directe verbinding. Volgens het GVB past dit bij de belangrijkere rol van station Zuid voor de stad. De verbinding met metrostation De Pijp blijft behouden.

Tram 24 vervalt deels

Tram 24 komt in het voorstel tussen de Ceintuurbaan en CS te vervallen: de route dubbelt hier volgens het GVB met de Noord/Zuidlijn. De 24 heeft een belangrijke functie voor het VUmc en de P+R bij het Olympisch Stadion en kan daar niet vervallen. De huidige lijn 12 rijdt vanwege de drukte in de Leidsestraat en de afstemming met lijn 2 nu met een hogere frequentie dan nodig tussen het Museumplein en het Amstelstation.

Het aantal reizigers op de route door de Leidsestraat is ongelijk verdeeld tussen de lijnen 2 en 12. Reden is dat lijn 2 op het deel van de route ten westen van het Museumplein al meer reizigers heeft. Door lijn 24 ook via de Koninginneweg te leiden, krijgt lijn 2 over een grotere afstand ‘ondersteuning’ van lijn 24 en zijn, zeker bij groei van het aantal reizigers, uiteindelijk minder ritten nodig.

Het traject van lijn 3 wordt overgenomen door andere lijnen en een klein deel wordt niet meer aangedaan. Van de ongeveer 15.500 reizigers per dag krijgt naar schatting 70 procent een andere reis, bijvoorbeeld met een overstap. Tussen de De Clercqstraat en voorheen eindpunt van lijn 3 Zoutkeetsgracht rijdt straks geen tramlijn meer: buslijnen vormen volgens het GVB het alternatief.

Metro’s veranderen

Metrolijnen rijden volgens het voorstel minder lang dezelfde routes. Dat betekent vooralsnog andere nummers: lijn 53 (van CS naar Gaasperplas) wordt volgend jaar lijn 50 (van Isolatorweg naar Gaasperplas). Hiermee wordt voorkomen dat er tussen Van der Madeweg en CS drie metrolijnen tegelijk rijden.

Ook biedt het logistieke voordelen, zegt het GVB: er kan makkelijker worden gespeeld met de lengtes van metrovoertuigen. De Noord/Zuidlijn zal in de spits vaker gaan rijden. Het GVB onderzoekt of dit volgend jaar al kan worden ingevoerd: onder meer de bewegwijzering op stations moet worden aangepast.

Ook in buslijnen verandert er in de opzet van het GVB veel. Het voorstel is onder meer de lijnen 40 en 65 in Oost te bundelen tot één lijn tussen het Amstelstation en Science Park. Lijn 40 vervalt dan op de Kruislaan. Lijn 62 rijdt tussen de stations Amstel, Zuid en Lelylaan. Het voorstel is de lijn te laten vervallen tussen Hoofddorpplein en Station Zuid. Op dit deel van de route reizen circa 2700 reizigers per werkdag.

Bron: Het Parool